Docieplanie ścian

Docieplanie ścian polega na umieszczeniu na nich warstwy izolacji termicznej, głównie z wełny mineralnej lub styropianu i osłonięciu jej materiałem elewacyjnym. Jest nim najczęściej tynk cienkowarstwowy.

Systemy ociepleń

Jeszcze do niedawna budynki ocieplano przede wszystkim metodą ciężką mokrą, w której warstwa elewacyjna z tradycyjnego tynku grubowarstwowego była układana na stalowej siatce zbrojącej. Właśnie z powodu wagi tych dwóch elementów oraz prac związanych z wykorzystaniem wody ten sposób ocieplania zyskał taką nazwę. Wśród nowych technologii znalazła się metoda lekka sucha, w której warstwa izolacji termicznej jest przykryta okładziną mocowaną mechanicznie. Najpopularniejszym jednak, nowoczesnym sposobem poprawienia komfortu cieplnego budynku jest zastosowanie kompletnego systemu ociepleń, bazującego na tzw. metodzie lekkiej mokrej. Jej nazwa nawiązuje do niedużej wagi warstwy elewacyjnej oraz zbrojącej. Ocieplenie wraz z tynkiem waży zaledwie 10-30 kg/m2. Ten sposób ocieplania nazywany jest też Bezspoinowym Systemem Ociepleń, w skrócie BSO.

W handlu dostępne są systemy zawierające wszystkie składniki niezbędne do wykonania prac: podkłady gruntujące, izolację termiczną wraz z odpowiednią zaprawą klejowo -szpachlową, siatkę zbrojąca z włókna szklanego oraz tynk cienkowarstwowy.

Izolacja termiczna

Grubość izolacji podawana jest w projekcie, jednak zazwyczaj wynosi 10-18 cm.

W BSO stosuje się płyty styropianowe EPS 70 - 040 FASADA lub EPS 80 - 036 FASADA o grubości 2-20 cm i krawędziach prostych lub frezowanych. Te drugie pozwalają na szczelniejsze ich połączenie, uniknięcie powstawania szczelin na złączach oraz na uzyskanie równiejszej powierzchni pod tynk. Płyty mocuje się do ściany zaprawą klejową.

Spośród wyrobów z wełny mineralnej używane są płyty lamelowe oraz płyty elewacyjne o grubości 2-18 cm. Można je pokrywać jedynie tynkiem mineralnym lub silikonowym o wysokiej paroprzepuszczalności, co pozwala uniknąć zawilgocenia ocieplenia w wyniku kondensacji pary wodnej lub wilgoci zawartej w murach. Jeżeli wełna nie ma fabrycznie nałożonej warstwy zmniejszającej nasiąkliwość, wówczas przed przyklejaniem należy ją wstępnie zaszpachlować zaprawą klejową. Cięższa od styropianu wełna mineralna, oprócz przyklejenia powinna być także dodatkowo zamocowana kołkami rozprężnymi wyposażonymi w talerzyki dociskowe, odpowiednimi dla rodzaju podłoża.

Jeśli ocieplana ściana jest bardzo równa, zaprawę klejącą nanosi się równomiernie na całą powierzchni płyty. Drugi sposób polega na naniesieniu w pobliżu krawędzi płyty ciągłego pasma zaprawy o szerokości 3-4 cm i 3-6 placków o średnicy ok. 10 cm w części środkowej, co pozwala na wypełnienie nierówności muru podczas dociskania do niego izolacji. Zaprawę nanosi się wyłącznie na powierzchnię płyt izolacyjnych, nigdy zaś na podłoże.

Izolacja termiczna musi być chroniona przed uszkodzeniami mechanicznymi. Służy do tego siatka zbrojąca z włókna szklanego o oczkach 3-5 mm, stanowiąca również podłoże pod warstwę elewacyjną. Mocuje się ją najwcześniej po upływie 24 godzin od przyklejenia izolacji termicznej, zatapiając w zaprawie klejowej. Zaprawę należy dokładnie rozprowadzić po powierzchni izolacji pacą zębatą, następnie przyłożyć siatkę i lekko przeciągnąć po jej powierzchni pacą o gładkich krawędziach. Pasy siatki łączy się na zakłady o szerokości 10-20 cm, zaś naroża otworów okiennych i drzwiowych wzmacnia, przyklejając kwadraty siatki o boku ok. 30 cm pod kątem 45°.

Przygotowanie podłoża

Do wykonywania izolacji w systemach BSO niezbędne są preparaty służące do przygotowania ocieplanej powierzchni, mocowania składników systemu oraz podkłady pod tynki.

Zanim przystąpi się do najważniejszego etapu prac dociepleniowych, czyli układania termoizolacji, należy zagruntować podłoże. Musi być ono uprzednio dokładnie odkurzone i zmyte wodą pod ciśnieniem, a uszkodzenia oraz większe nierówności powierzchni wypełnia się zaprawą i zaciera na gładko.

Środki gruntujące - produkowane są jako roztwory i koncentraty do rozcieńczenia wodą według proporcji podanych przez producenta. Grunty wzmacniają podłoża pylące i osypujące się oraz zmniejszają ich nasiąkliwość.

Zaprawy klejowe - większość jest przeznaczona do klejenia izolacji termicznej do typowych podłoży budowlanych. Produkowane są jako mieszanki na bazie cementu przeznaczone do wymieszania z wodą lub jako dyspersyjne masy klejowe, które należy zmieszać z cementem. Warto jednak zawczasu zapoznać się z ofertą producentów, gdyż można wybrać system odpowiedni także do tzw. trudnych podłoży.

Podkłady - są produkowane w kilku odmianach różniących się składem chemicznym. Chodzi bowiem o to, by były dopasowane do tynków stosowanych w systemach ociepleń. Są zatem podkłady silikonowe, silikatowe, akrylowe oraz pod tynki mineralne. Produkowane są jako koncentraty oraz gotowe do użycia roztwory.

Tynki

W metodzie lekkiej mokrej wykończeniem ścian jest tynk cienkowarstwowy.

Tynki akrylowe - przeznaczone są głównie do wykańczania budynków ocieplanych styropianem, gdyż nie przepuszczają pary wodnej. Dostępne są jako gotowe do użycia masy na bazie spoiwa polimerowego.

Tynki silikonowe - również dostępne są w postaci gotowej, jednak spoiwem w nich jest żywica silikonowa. Są bardziej paroprzepuszczalne. Wielu producentów zaleca jednak stosowanie ich na styropianie, a nie na wełnie mineralnej.

Tynki silikatowe - nazywane też krzemianowymi także mają postać gotowej do użycia masy. Są paroprzepuszczalne, dlatego szczególnie nadają się do stosowania na wełnie mineralnej.

Tynki mineralne - stosowane są przede wszystkim w przypadku ocieplania wełną mineralną, gdyż istotną ich cechą jest dobra paroprzepuszczalność. To jedyny rodzaj tynków, produkowanych jako suche mieszanki przeznaczone do rozrobienia z wodą bezpośrednio na placu budowy. Podczas przygotowywania masy należy zachować proporcje składników zalecane przez producenta.

Tynk układa się po związaniu i wyschnięciu poprzednich warstw. Jego grubość jest określona przez producenta, ogólnie jednak w przypadku tynku mineralnego powinna wynosić 2-5 mm, zaś przy pozostałych rodzajach 1,5-3,5 mm. Przed nałożeniem tynku zazwyczaj podłoże trzeba pomalować podkładem przeznaczonym do konkretnego rodzaju wykończenia. Niektóre systemy przewidują zaś zagruntowanie powierzchni.

Ściany tynkuje się po upływie czasu określonego przez producenta tynku. Dostępne są tynki o różnej fakturze, zależnej przede wszystkim od wielkości ziaren dodanego kruszywa. Najpopularniejsze to kornik i baranek.

Zalecenia

Budynek można ocieplać podczas pogody suchej, w temperaturze 5-25°C. W trakcie prowadzenia prac nie powinien wiać silny wiatr, a ocieplana ściana nie może być mocno nasłoneczniona. W przeciwnym razie tynk zbyt szybko wysycha i może pękać.
Do wysokości ok. 2 m nad poziomem terenu wskazane jest wykonanie warstwy zbrojonej o zwiększonej odporności, ze względu na ryzyko uszkodzeń mechanicznych tej części ścian.